Rozdział III – O Składzie Apostolskim cz. 3

Rozdział III

O SKŁADZIE APOSTOLSKIM

Część III

O dalszych pięciu artykułach Składu Apostolskiego, w których jest zawarta nauka o Trzeciej Osobie Trójcy Przenajświętszej i o dziele naszego uświęcenia, które się zaczęło na świecie przez łaskę, a ma się dokonać w niebie przez chwałę

Art. 1

O Duchu Świętym i Jego działaniu w wiernych i w Kościele

1. W co wierzymy przez ósmy artykuł Składu Apostolskiego: Wierzę w Ducha Świętego? 
   Przez ósmy artykuł Składu Apostolskiego: Wierzę w Ducha Świętego, wierzymy, że Duch Święty jest trzecią Osobą Trójcy Przenajświętszej, która pochodzi od Ojca i Syna.
2. Dlaczego wierzymy w Ducha Świętego, tak, jak w Ojca i Syna? 
   Wierzymy w Ducha Świętego tak, jak w Ojca i Syna, ponieważ Duch Święty jest prawdziwym Bogiem, jak Ojciec i Syn, i jest jednym Bogiem z Ojcem i Synem.
3. Dlaczego w Piśmie Świętym nazwę Duch Święty zastrzega się zwykle Trzeciej Osobie Trójcy Przenajświętszej? 
   W Piśmie Świętym nazwę Duch Święty zastrzega się zwykle Trzeciej Osobie Trójcy Przenajświętszej, ponieważ ona od Ojca i Syna pochodzi przez jedno i to samo tchnienie na sposób miłości i jest pierwszą i najwyższą Miłością, która serca porusza i nakłania do świętości, polegającej ostatecznie na miłości ku Bogu.
4. Kiedy Duch Święty w sposób widzialny zstąpił na apostołów i co z nimi zdziałał? 
   Duch Święty w sposób widzialny zstąpił na apostołów z dzień Zielonych Świąt, utwierdził ich w wierze i napełnił obfitością wszelkich darów, aby głosili Ewangelię i rozszerzali Kościół po całym świecie.
5. Co działa Duch Święty w wiernych? 
   Duch Święty przez łaskę uświęcającą, przez cnoty wlane, przez swoje dary i przez łaski uczynkowe uświęca wiernych, oświeca ich i nakłania, aby odpowiadając łasce, doszli do posiadania żywota wiecznego.
6. Czy jest i co działa Duch Święty w Kościele? 
   Duch Święty jest jakby duszą Kościoła, bo go ustawicznie ożywia swoją skuteczną pomocą, jednoczy go z sobą i swoimi przysługami prowadzi go nieomylnie po drodze prawdy i świętości.

Art. 2

O prawdziwym Kościele Chrystusowym

1. W co wierzymy przez pierwsza część dziewiątego artykułu Składu Apostolskiego: Święty Kościół Powszechny? 
   Przez pierwszą część dziewiątego artykułu Składu Apostolskiego: Święty Kościół Powszechny, wierzymy, że istnieje społeczność nadprzyrodzona, widzialna, święta i powszechna, którą ustanowił Jezus Chrystus, gdy żył na świecie, i nazwał Kościół swoim.
2. W jaki sposób pierwsza część dziewiątego artykułu wynika z artykułu ósmego? 
   Pierwsza część dziewiątego artykułu wynika z artykułu ósmego, bo chociaż Jezus Chrystus jako założyciel kościoła ustawicznie w nim mieszka, to jednak świętość otrzymał Kościół w darze od Ducha Świętego, który jest źródłem i dawcą wszelkiej świętości.

A. O założeniu i ustroju Kościoła

1. Po co Jezus Chrystus ustanowił Kościół?
   Jezus Chrystus ustanowił Kościół po to, aby dalej pełnił w świecie Jego zadanie, aby mianowicie w Kościele i przez Kościół aż do skończenia świata ludziom były przydzielane owoce Odkupienia, dokonanego na krzyżu.
2. Kto ma rządzić Kościołem z woli Jezusa Chrystusa? 
   Z woli Jezusa Chrystusa Kościołem rządzić mają apostołowie pod zwierzchnictwem Piotra, oraz ich prawowici następcy.
3. Kto jest prawowitym następcą świętego Piotra w rządach nad całym Kościołem? 
   Prawowitym następcą świętego Piotra w rządach nad całym Kościołem jest każdorazowy Biskup Rzymu, czyli Najwyższy Kapłan rzymski, innymi słowy Papież, bo on sprawowanie najwyższej władzy obejmuje po Piotrze, który był Biskupem miasta Rzymu i umarł jako Biskup miasta Rzymu.
4. Kto jest prawdziwą głową Kościoła? 
   Prawdziwą głową Kościoła jest sam Jezus Chrystus, który w sposób niewidzialny zamieszkuje go, rządzi nim i jednoczy w Sobie Jego członków.
5. Dlaczego Papież rzymski zwie się i jest głową widzialną Kościoła i Namiestnikiem Jezusa Chrystusa na ziemi? 
   Papież rzymski zwie się i jest widzialną głową i Namiestnikiem Jezusa Chrystusa na ziemi, ponieważ widzialna społeczność musi mieć widzialną głowę, więc Jezus Chrystus św.Piotra i jego następcę aż do końca świata ustanowił taką głową widzialną Kościoła i zastępca swoim we władzy nad Kościołem.
6. Jakąż tedy władzę posiada Papież rzymski? 
   Papież rzymski z prawa Bożego posiada w Kościele nie tylko pierwszeństwo honorowe, lecz także najwyższą władzę rządzenia zarówno w tych sprawach, które dotyczą wiary i obyczajów, jak i w tych sprawach, które należą do porządku i rządzenia.
7. Jaka jest władza rzymskiego Papieża? 
   Władza rzymskiego Papieża jest najwyższa, pełna, jemu właściwa i bezpośrednia, zarówno nad wszystkimi Kościołami jako też nad każdym Kościołem z osobna, tudzież nad wszystkimi pasterzami i wiernymi razem jako tez nad każdym z osobna.
8. Którzy są prawowici następcy apostołów? 
   Prawowitymi następcami apostołów z ustanowienia Bożego są Biskupi, których Papież rzymski stawia na czele poszczególnych Kościołów, i oni rządzą potem tymi Kościołami władzą im właściwą pod zwierzchnictwem Papieża.
9. Czym więc jest Kościół, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa? 
   Kościół, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa, jest społecznością widzialną ludzi ochrzczonych, którzy zjednoczeni wyznawaniem tej samej wiary i węzłem wzajemnej zależności dążą do tego samego celu duchownego pod zwierzchnictwem Papieża rzymskiego i Biskupów, pozostających w jedności z nim.
10. Co to jest ciało Kościoła? 
    Ciało Kościoła jest to to, co w nim jest widzialne i sam Kościół czyni widzialnym, czyli wierni sami, o ile są w jedno złączeni, rząd zewnętrzny, zewnętrzny urząd nauczycielski, zewnętrzne wyznawanie wiary, udzielanie Sakramentów, obrzędy etc.
11. Co to jest dusza Kościoła? 
    Dusza Kościoła jest to to, co jest niewidzialnym pierwiastkiem duchownego i nadprzyrodzonego życia Kościoła, czyli ustawiczna pomoc Ducha Świętego, pierwiastek władzy, wewnętrzna uległość rządom Kościoła, łaska uświęcająca z cnotami wlanymi etc.
12. Dlaczego Kościół Jezusa Chrystusa zwie się i jest drogą czyli środkiem koniecznym do zbawienia? 
    Kościół Jezusa Chrystusa dlatego zwie się i jest drogą czyli środkiem koniecznym do zbawienia, ponieważ Jezus Chrystus ustanowił Kościół, aby w nim i przezeń owoce odkupienia udzielały się ludziom; stąd nikt spośród tych, którzy nie nalezą do Kościoła, nie może dostąpić zbawienia w myśl zasady: „Poza Kościołem nie ma zbawienia.”
13. Jak się różni Kościół, przez Jezusa Chrystusa ustanowiony, od innych kościołów, które noszą nazwę chrześcijańskich? 
    Kościół ustanowiony przez Jezusa Chrystusa, różni się od innych kościołów, które się nazywają chrześcijańskimi, znamionami, mianowicie jednością, świętością, powszechnością (katolickością) i apostolskością; Jezus Chrystus przyznał je Kościołowi swojemu, i znajdują się one tylko w Kościele Katolickim, którego głową jest Ojciec Święty w Rzymie.
14. Czy prawdziwy Kościół można krótszą i prostszą drogą odróżnić od innych kościołów? 
    Kościół prawdziwy można odróżnić od innych Kościołów krótszą i prostszą drogą, czyli tym, że Kościół prawdziwy, zgodnie ze starą zasadą Ojców Gdzie Piotr, tam Kościół, podlega Biskupowi Rzymskiemu, jako swej głowie widzialnej, i tę podległość uważa za rzecz istotną.
15. Jakim sposobem z tej zasady (Gdzie Piotr, tam Kościół) można to wywnioskować? 
    Z tej zasady można to łatwo wywnioskować, bo skoro Jezus Chrystus Kościół swój, który miał zawsze trwać, zbudował na Piotrze, przeto tylko taki Kościół może być Kościołem prawdziwym, którym rządzi i kieruje prawowity następca Piotra; tym zaś jest Biskup rzymski, czyli Papież.

B. O władzy Kościoła

1. Jakiej władzy udzielił Chrystus Pan Kościołowi, żeby Kościół osiągnął cel, dla którego został założony? 
   Chrystus Pan udzielił Kościołowi dla osiągnięcia celu, dla którego został założony, władzy sądowniczej i kapłańskiej; władza zaś sądownicza zawiera władzę nauczania.
2. Co to jest władza nauczania? 
   Władza nauczania jest to prawo i obowiązek Kościoła strzeżenia, wykładania, obrony i głoszenia nauki Jezusa Chrystusa wszystkiemu stworzeniu niezależnie od jakiejkolwiek władzy ludzkiej.
3. Czy w wykonywaniu władzy nauczania jest różnica między ochrzczonymi i nieochrzczonymi? 
   W wykonywaniu władzy nauczania jest różnica między ochrzczonymi i niochrzczonymi:
   a. ochrzczonym bowiem Kościół naukę przedkłada i nakłada ją na nich, a oni winni ją przyjmować nie tylko z prawa Boskiego, lecz także na podstawie władzy, jaką Kościół ma nad nimi jako nad poddanymi;
   b. nieochrzczonym zaś Kościół przedkłada naukę w imię Boga, oni zaś winni się jej nauczyć i przyjąć ją nie z rozkazu Kościoła, lecz z prawa Boskiego.
4. Kto przeto w Kościele posiada władzę nauczania? 
   Władzę nauczania posiada w Kościele Papież i Biskupi, którzy pozostają z nim w jedności; stąd mówi się, że oni stanowią Kościół nauczający.
5. Czy Kościół jest nieomylny w nauczaniu? 
   W nauczaniu dzięki ustawicznej pomocy Ducha Świętego, obiecanej przez Jezusa Chrystusa, Kościół jest nieomylny, gdy czy to w zwyczajnym i powszechnym nauczaniu, czy też uroczystym orzeczeniem władzy naczelnej podaje wszystkim do wierzenia prawdy wiary i obyczajów, które są bądź objawione same w sobie, bądź też pozostają w związku z objawionymi prawdami.
6. Do kogo należy wydawania takich uroczystych orzeczeń? 
   Wydawanie takich uroczystych orzeczeń należy zarówno do Papieża jak też do Biskupów, pozostających w jedności z Papieżem, zwłaszcza na soborze powszechnym.
7. Co to jest sobór powszechny? 
   Sobór powszechny jest to zebranie Biskupów całego Kościoła Katolickiego, zwołane przez Papieża; zebraniu temu przewodniczy Papież bądź osobiście, bądź przez swoich legatów, i on teżswoją powagą zatwierdza uchwały soborowe.
8. Kiedy Papież korzysta z przywileju osobistej nieomylności? 
   Papież z przywileju osobistej nieomylności korzysta wówczas, gdy przemawia ex cathedra, , to jest gdy jako pasterz i nauczyciel wszystkich chrześcijan określa naukę wiary i obyczajów, którą ma przyjąć cały Kościół.
9. Jaki jest nasz obowiązek względem prawd wiary i obyczajów, które Kościół podaje wszystkim do wierzenia jako objawione od Boga? 
   W prawdy wiary i obyczajów, które Kościół podaje wszystkim do wierzenia jako objawione od Boga, czy to przez zwyczajne i powszechne nauczanie, czy też przez uroczyste orzeczenie, winniśmy wierzyć wiarą Boską i katolicką.
10. Jak się nazywa prawda tak określona? 
    Prawda tak określona nazywa się dogmatem wiary, a jej przeciwieństwem jest herezja.
11. Które są prawdy nie objawione wprost, lecz związane z objawionymi? 
    Prawdami nie objawionymi wprost, lecz złączonymi z prawdami objawionymi, są głównie fakta dogmatyczne i wyroki Kościoła o tych twierdzeniach, które on potępił i zabronił.
12. Czy winniśmy przyjmować także te prawdy, które nie są wprost objawione, ale pozostają w związku z objawionymi, a które Kościół tak samo wszystkim podaje do wierzenia? 
    Również te prawdy, które nie są wprost objawione, ale pozostają w związku z objawionymi, a które Kościół tak samo wszystkim do wierzenia podaje, winniśmy przyjmować sercem i ustami dla nieomylności Kościoła, która się rozciąga i na te prawdy.
13. Co należy wiedzieć o innych dekretach doktrynalnych, które wydaje Stolica Apostolska w sprawach nauki wiary i obyczajów bądź wprost od siebie, bądź też przez święte kongregacje rzymskie? 
    Inne dekrety doktrynalne, które Stolica Apostolska w sprawach wiary i obyczajów wydaje bądź wprost od siebie, bądź przez święte kongregacje rzymskie, winniśmy przyjmować z obowiązku sumienia gwoli posłuszeństwa względem Stolicy Apostolskiej, która także tym sposobem spełnia urząd nauczycielski, powierzony jej przez Chrystusa Pana.
14. Co mogą i powinni czynić Biskupi we własnej diecezji na mocy władzy nauczania? 
    Biskupi we własnej diecezji na mocy władzy nauczania mogą i powinni albo sami, albo przez drugich prawdy wiary i obyczajów, przyjęte przez Kościół, podwładnym w stosowny sposób podawać i wpajać, niebezpieczne dla wiary nowości odpierać i w razie potrzeby donosić o nich najwyższej władzy kościelnej.
15. Co oznacza władza rządzenia w Kościele? 
    Władza rządzenia w Kościele oznacza, że Papież dla całego Kościoła, a każdy Biskup dla swej diecezji, dla osiągnięcia celu Kościoła, ma władzę rządzenia, czyli władzę przepisywania praw, sądzenia, karania i zawiadywania.
16. Co to jest władza kapłańska? 
    Władza kapłańska jest to władza sprawowania świętych czynności, zwłaszcza w służbie ołtarza, powierzona świętej Hierarchii, głównie Biskupom, przez Sakrament Kapłaństwa, zmierzająca wprost do zbawienia dusz drogą sprawowania służby Bożej i szafowania Sakramentami i sakramentaliami; nazywa się to duszpasterstwem.
17. Jakich pomocników mają Biskupi w pracy duszpasterskiej? 
    Pomocnikami Biskupów w pracy duszpasterskiej są kapłani, zwłaszcza proboszczowie, którzy podlegają Biskupom według przepisów prawa kościelnego.

C. O członkach Kościoła

1. Którzy ludzie są członkami Kościoła, ustanowionego przez Jezusa Chrystusa?
   Członkami Kościoła, ustanowionego przez Jezusa Chrystusa, są ochrzczeni, złączeni węzłem jedności, wiary i wspólności katolickiej.
2. Kto jest poza Kościołem, ustanowionym przez Jezusa Chrystusa? 
   Poza Kościołem, ustanowionym przez Jezusa Chrystusa, są:
   a. nie ochrzczeni
   b. jawni apostaci, heretycy, schizmatycy i ci ekskomunikowani, których należy unikać
3. Kto to są apostaci, heretycy, schizmatycy i ekskomunikowani, których należy unikać? 
   Apostaci są to ochrzczeni, którzy zupełnie odpadli od wiary chrześcijańskiej; heretycy są to tacy, co uparcie albo zaprzeczają jakiemuś dogmatowi wiary, albo wątpią o nim; schizmatycy są to ci, co się wzbraniają poddać Ojcu Świętemu, albo też nie chcą mieć nic wspólnego z członkami Kościoła, podlegającymi Papieżowi; ekskomunikowani z obowiązkiem unikania ich są to ci, których ta kara spotkała według postanowień świętych kanonów.
4. Czy ci wszyscy podlegają prawom Kościoła? 
   Ci wszyscy podlegają prawom Kościoła, gdyż są jego poddanymi, chyba że Kościół bądź wyraźnie, bądź milcząco uważa ich za wyjętych spod swego prawa.
5. Czy ekskomunikowani tolerowani są członkami Kościoła? 
   Ekskomunikowani tolerowani są członkami Kościoła, ale się ich wyklucza od tych skutków spólności życia z wiernymi, które są wymienione w świętych kanonach, a mogą je oni odzyskać tylko wtedy, gdy zaniechają oporu i otrzymają zwolnienie od tej najcięższej kary.
6. Czy dorosły, który umiera bez Sakramentu Chrztu, może być zbawiony? 
   Dorosły, który umiera bez Sakramentu Chrztu, może być zbawiony nie tylko wtedy, gdy ma wiarę przynajmniej w te prawdy, w które każdy musi wierzyć, bo są one nieodzownym warunkiem zbawienia, i gdy ma miłość, która zastępuje chrzest, ale także wtedy, jeśli przy pomocy światła Bożego i łaski Bożej, nie znając bez własnej winy prawdziwej religii i będąc gotowym słuchać Boga, pilnie zachowywał prawo przyrodzone.
7. Czy dorosły, ochrzczony ważnie, a należący bez swej winy do sekty heretyckiej lub schizmatyckiej, może być zbawiony? 
   Dorosły, ochrzczony ważnie, a należący bez swej winy do sekty heretyckiej lub schizmatyckiej, może również być zbawiony, jeśli nie stracił łaski otrzymanej na chrzcie, a jeśli ją utracił, odzyskał ją przez odpowiednią pokutę.
8. Co się dzieje z tymi, którzy choć poznali prawdę Kościoła Jezusa Chrystusa, dobrowolnie pozostają poza nim? 
   Ci, którzy poznali prawdę Kościoła Jezusa Chrystusa, a jednak pozostają poza nim, grzeszą ciężko i dlatego nie mogą być zbawieni, jeżeli trwają w tym stanie.
9. Co powinni czynić ci, którzy są poza Kościołem Jezusa Chrystusa, a mają co do tego jakąś wątpliwość? 
   Ci, którzy są poza Kościołem Jezusa Chrystusa, a mają co do tego jakąś wątpliwość, winni szczerze szukać prawdy w Panu i wyuczyć się według sił podanej sobie prawdy Chrystusowej, oraz wstąpić do Kościoła Chrystusowego uznanego za prawdziwy.

D. O różnicy między Kościołem a Państwem i o prawach jednego i drugiego

1. Czy Kościół, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa, różni się od państwa?
   Kościół, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa, jest czym innym od państwa; nie ma jednak rozdziału Kościoła od państwa, ani też być nie może państwo słusznie urządzone na zasadzie rozdziału od Kościoła, choć rozdział Kościoła od państwa w wyjątkowych i ważnych okolicznościach może być czasem cierpiany, albo nawet uważany za coś lepszego.
2. Jakie zasady określają uprawnienia Kościoła i państwa? 
   Następujące zasady określają uprawnienia Kościoła i państwa:
   a. wszystko, co dotyczy zbawienia dusz i czci Bożej, podlega władzy Kościoła;
   b. wszystkie inne sprawy natury państwowej i politycznej podlegają władzy państwa;
   c. w sprawach zaś prawa mieszanego według natury i według zamiarów Boskich między Kościołem a państwem panuje zgoda, dzięki której unika się zgubnych dla obydwu sporów.
3. Czy Kościół może wyrokować także w sprawach z dziedziny państwowej i politycznej? 
   Kościół może wyrokować także w sprawach z dziedziny państwowej i politycznej, jeżeli te sprawy pozostają w związku z prawidłem wiary i obyczajów, a zatem ze zbawieniem dusz.
4. Do kogo należy sąd o tym związku? 
   Sąd o tym związku należy do władzy kościelnej, której orzeczeniu katolikowi nie wolno odmawiać posłuszeństwa.

Art. 3

O Świętych obcowaniu

1. Jak się wiąże druga część dziewiątego artykułu Składu Apostolskiego: Świętych obcowanie z częścią pierwszą? 
   Druga część dziewiątego artykułu: Świętych obcowanie, wiąże się z pierwszą częścią, ponieważ jest pewnym jej wyjaśnieniem, gdyż poucza, jaki pożytek mają członkowie Kościoła z uświęcenia, którego dostępują w Kościele i przez Kościół.
2. W co wierzymy przez tę drugą część dziewiątego artykułu? 
   Przez tę drugą część dziewiątego artykułu wierzymy, że między członkami Kościoła dla ścisłej jedności, która ich łączy ze sobą pod jedną głową Chrystusem, odbywa się wzajemna wymiana dóbr duchownych.
3. Czy wszystkie członki Kościoła korzystają z tego obcowania w całej pełni? 
   Z tego obcowania nie wszystkie członki Kościoła korzystają w całej pełni, lecz tylko te, które są w stanie łaski, i dlatego to obcowanie nazywa się Świętych obcowaniem.
4. Czy ci, którzy są w grzechu śmiertelnym, pozbawieni są tego obcowania? 
   Ci, którzy są w grzechu śmiertelnym, nie są całkiem pozbawieni tego obcowania i do odzyskania łaski mogą doznać pomocy tak od publicznych modłów Kościoła jako też od modlitw i dobrych uczynków osób, będących w łasce Bożej.
5. Czy jest obcowanie z tymi, którzy się cieszą chwałą w niebie? 
   Jest obcowanie z tymi, którzy się cieszą chwałą w niebie, gdy oddajemy im cześć i zanosimy do nich prośby błagalne, oni zaś wstawiają się za nami do Boga.
6. Czy jest także obcowanie z duszami w czyśćcu? 
   Jest obcowanie także z duszami w czyśćcu, gdyż my możemy im przychodzić z pomocą, mianowicie przez ofiarę Mszy św., przez Odpusty, modlitwy i inne uczynki pobożne i pokutne; a one nawzajem wspierają nas u Boga swoimi modlitwami.
7. Jakie modlitwy zwykli wierni odmawiać częściej za dusze w czyśćcu cierpiące? 
   Za dusze w czyśćcu cierpiące wierni zwykli częściej odmawiać psalm De profundis (Z głębokości) i tę drugą krótką modlitwę: Wieczne odpoczywanie racz im dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci. Niech odpoczywają w pokoju. Amen.

Art. 4

O odpuszczeniu grzechów

1. W co wierzymy przez dziesiąty artykuł Składu Apostolskiego: Grzechów odpuszczenie?
   Przez dziesiąty artykuł Składu Apostolskiego: Grzechów odpuszczenie, wierzymy, że w Kościele jest prawdziwa władza odpuszczania grzechów dla zasług Jezusa Chrystusa.
2. Jakimi środkami dostępujemy w Kościele odpuszczenia grzechów? 
   W Kościele dostępujemy odpuszczenia grzechów śmiertelnych przez Sakramenty, które Chrystus Pan ustanowił właśnie w tym celu, albo przez akt doskonałego żalu z pragnieniem przyjęcia tychże Sakramentów; odpuszczenia zaś grzechów powszednich możemy dostąpić także przez inne uczynki pobożne, ale wtedy pozostaje dług kary doczesnej, który każdy musi spłacić albo tu na ziemi, albo w przyszłym życiu, czyli w czyśćcu.

Art. 5

O ciała zmartwychwstaniu i żywocie wiecznym

1. W co wierzymy przez jedenasty artykuł Składu Apostolskiego: Ciała zmartwychwstanie? 
   Przez jedenasty artykuł Składu Apostolskiego: Ciała zmartwychwstanie, wierzymy że na końcu świata wszyscy umarli zostaną na nowo przywołani do życia i powstaną na sąd powszechny, przy czym każda dusza przyjmie na powrót to ciało, z którym była złączona za życia, aby się już nigdy odeń nie rozłączyć.
2. Czyją mocą nastąpi ciała zmartwychwstanie? 
   Ciała zmartwychwstanie nastąpi mocą Boską, mocą Jezusa Chrystusa, który jak swoje ciało wskrzesił z grobu, tak na końcu świata wskrzesi z grobów ciała tych, których będzie sądził.
3. Dlaczego Bóg chciał, żeby ciała zmartwychwstały? 
   Bóg chciał zmartwychwstania ciał, aby cały człowiek według zasług na wieki otrzymał albo nagrodę w niebie albo karę w piekle.
4. Czy ciała wszystkich ludzi zmartwychwstaną w ten sam sposób? 
   Ciała wszystkich ludzi wstaną nieśmiertelne, ale tylko ciała wybranych na podobieństwo ciała Chrystusowego wstaną z martwych, obdarzone własnościami ciała chwalebnego.
5. Jakie są właściwości ciała chwalebnego? 
   Zwykle wymienia się cztery własności ciała chwalebnego: niecierpiętliwość, jasność, lekkość i przenikliwość.
6. W co wierzymy przez ostatni artykuł Składa Apostolskiego: Żywot wieczny? 
   Przez ostatni artykuł Składu Apostolskiego: Żywot wieczny, wierzymy, że wybranym po śmierci zgotowana jest w niebie doskonała szczęśliwość, która nigdy nie ustanie, odrzuconych zaś czekają kary wieczne w piekle.
7. Co znaczy słowo Amen na końcu Składu Apostolskiego? 
   Amen na końcu Składu Apostolskiego oznacza, że wszystko, co się zawiera w Składzie Apostolskim, jest prawdą, a my wierzymy w to bez żadnego powątpiewania i wyznajemy to.
8. Czy do żywota wiecznego wystarczy wierzyć w to, co jest podane do wierzenia? 
   Do żywota wiecznego nie wystarczy wierzyć w to, co jest podane do wierzenia, lecz nadto trzeba zachować to, co Bóg i Kościół zachować nakazali.