Rozdział IX – O Sakramentach cz. 2

Część II

O Sakramentach w szczególności

Art. 1

O Sakramencie Chrztu

1. Co to jest Sakrament Chrztu? 
   Sakrament Chrztu jest to Sakrament, ustanowiony od Jezusa Chrystusa przez obmywanie; człowiek ochrzczony staje się członkiem mistycznego ciała Chrystusowego, którym jest Kościół; otrzymuje odpuszczenie grzechu pierworodnego i wszystkich grzechów uczynkowych, jeżeli jakie ma, z całą karą należną za nie; i staje się zdatnym do przyjmowania innych Sakramentów.
2. Co stanowi materie, a co formę Chrztu? 
   Materią dalszą Chrztu jest woda naturalna, a bliższą materią jest obmycie ciała tą wodą; formą zaś są słowa: Ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.
3. Jakie tedy znaczenie mają słowa Pisma świętego, że apostołowie chrzcili w imię Chrystusa? 
   Tam, gdzie czytamy w Piśmie św., że apostołowie chrzcili w imię Chrystusa, słowa te oznaczają, że apostołowie nie udzielali tego Chrztu, który był zaprowadzony przez św.Jana, lecz tego, który ustanowił Jezus Chrystus, a udzielali go oczywiście z zachowaniem tej samej formy, którą przepisał tenże Zbawiciel i Pan nasz.
4. Kto jest szafarzem Chrztu? 
   Kapłan jest zwyczajnym szafarzem Chrztu, ale udzielanie Chrztu jest zastrzeżone proboszczowi albo innemu kapłanowi za pozwoleniem tegoż proboszcza lub miejscowego ordynariusza; nadzwyczajnym szafarzem Chrztu jest diakon, za pozwoleniem, udzielanym tylko z ważnej przyczyny przez miejscowego ordynariusza lub proboszcza.
5. Kto może chrzcić w nagłej potrzebie? 
   W nagłej potrzebie może chrzcić każdy człowiek bez zachowania obrzędów; jeżeli jednak jest obecny kapłan, to należy mu dać pierwszeństwo przed diakonem, diakonowi przed subdiakonem, osobie duchownej przed świecką, mężczyźnie przed niewiastą, chyba że przez wzgląd na wstydliwość wypada, żeby Chrztu udzieliła raczej kobieta aniżeli mężczyzna, albo też gdy kobieta lepiej zna formę i sposób Chrztu.
6. Jak ma się odbyć obmycie, żeby Chrzest był ważny? 
   Żeby Chrzest był ważny, obmycie ma się odbyć bądź przez zanurzenie w wodę, bądź przez polanie wodą, bądź też przez pokropienie według zatwierdzonego obrządku własnego Kościoła.
7. Kiedy dzieci należy chrzcić? 
   Dzieci należy chrzcić jak najwcześniej: ciężko grzeszą rodzice i inni, do których należy troska o dzieci, jeżeli dopuszczają do tego, że dziecko umiera bez Chrztu, albo jeżeli bez ważnej przyczyny odkładają Chrzest na później.
8. Jak powinien przystępować do Chrztu człowiek dorosły?
   Człowiek dorosły powinien przystępować do Chrztu świadomie i dobrowolnie po należytym pouczeniu i przygotowaniu; nadto musi wzbudzić przynajmniej niedoskonały żal za grzechy swoje śmiertelne, jeżeli jakie ma.
9. Co się dzieje, jeżeli dorosły przyjmuje Chrzest z sumieniem, obciążonym grzechem śmiertelnym, za który nie ma nawet niedoskonałego żalu? 
   Jeżeli dorosły przyjmuje Chrzest z sumieniem obciążonym grzechem śmiertelnym, za który nie ma nawet niedoskonałego żalu, wówczas Chrzest jest ważny i charakter zostaje wyciśnięty, ale ochrzczony popełnia ciężki grzech świętokradztwa i nie otrzymuje łaski, póki nie uzyska odpuszczenia grzechu przez żal doskonały albo niedoskonały; w tym drugim wypadku otrzymuje on łaskę mocą właśnie Chrztu.
10. Do czego jest obowiązany człowiek ochrzczony? 
    Człowiek ochrzczony obowiązany jest wyznawać wiarę Chrystusową w Kościele Katolickim i zachowywać przykazania Chrystusa i Kościoła Katolickiego.
11. Czy Chrzest jest wszystkim potrzebny do zbawienia? 
    Chrzest jest wszystkim potrzebny do zbawienia, bo Jezus Chrystus powiedział: „Jeżeli się kto nie odrodzi z wody i Ducha Świętego, nie może wnijść do królestwa Bożego”.
12. Co się stanie z duszami zmarłych bez Chrztu z samym tylko grzechem pierworodnym? 
    Dusze tych, którzy umierają bez Chrztu z samym tylko grzechem pierworodnym, są pozbawione szczęścia oglądania Boga twarzą w twarz, nie podlegają jednak innym karom, które są nałożone za grzechy osobiste.
13. Czy Chrzest z wody można czymś zastąpić? 
    Chrzest z wody można zastąpić męczeństwem i takim aktem miłości ku Bogu, który zawiera w koniecznie i doskonały żal za grzechy i pragnienie Chrztu z wody; ale charakter wyciska tylko Chrzest z wody, i on też tylko daje zdolność przyjmowania innych Sakramentów.
14. Na czym polega męczeństwo, którym można zastąpić Chrzest? 
    Męczeństwo, którym można zastąpić Chrzest, polega na śmierci zadanej niesprawiedliwie i przez człowieka przyjętej dla Chrystusa, na świadectwo wiary lub cnoty chrześcijańskiej.
15. Dlaczego na Chrzcie nadaje się imię jakiegoś Świętego? 
    Na Chrzcie nadaje się imię jakiegoś Świętego, żeby ochrzczony miał w nim osobliwego patrona, a jego życie brał sobie za wzór do naśladowania.

Art. 2

O Sakramencie Bierzmowania

1. Co to jest Sakrament Bierzmowania?
   Sakrament Bierzmowania jest to Sakrament, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa dla udzielenia osobnej łaski i darów Ducha Świętego, dzięki którym bierzmowany zyskuje siłę do wyznawania wiary słowem i uczynkiem jako doskonały żołnierz Chrystusa.
2. Co stanowi materię Bierzmowania? 
   Materię dalszą Bierzmowania stanowi krzyżmo, czyli olej z oliwek, mieszany z balsamem i przez Biskupa poświęcony; tym olejem udzielający Bierzmowania namaszcza bierzmowanemu czoło w kształcie krzyża i równocześnie wkłada na niego rękę; to namaszczenie zaś stanowi materię bliższą.
3. Co stanowi formę Bierzmowania? 
   Formę Bierzmowania stanowią słowa, które wymawia udzielający Bierzmowania, gdy przystosowuje materię Sakramentu: „Znaczę cię znakiem krzyża i umacniam cię krzyżmem zbawienia w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”.
4. Kto udziela Bierzmowania? 
   Bierzmowania udziela zwyczajnie Biskup, w nadzwyczajnych zaś wypadkach kapłan, któremu władza kościelna dała na to pozwolenie.
5. Prócz Chrztu i stanu łaski czego jeszcze potrzeba temu, kto przyjmuje Bierzmowanie? 
   Prócz Chrztu i stanu łaski ten, kto przyjmuje Bierzmowanie, jeżeli jest w pełni używania rozumu, winien znać główne tajemnice wiary i inne prawdy, które się odnoszą do tego Sakramentu.
6. Co się dzieje, jeśli ktoś przystępuje do Bierzmowania w stanie grzechu śmiertelnego? 
   Jeżeli ktoś przystępuje do Bierzmowania w stanie grzechu śmiertelnego, popełnia grzech świętokradztwa, ale Sakrament jest ważny, a bierzmowany tylko wtedy dostępuje łaski, gdy uzyska odpuszczenie grzechów albo przez żal niedoskonały w połączeniu z Sakramentem Pokuty, albo przez żal doskonały z postanowieniem przystąpienia do Sakramentu Pokuty.
7. W jakim wieku udziela się Bierzmowania? 
   Chociaż w Kościele łacińskim udzielanie Bierzmowania odkłada się stosownie mniej więcej do siódmego roku życia, można go przecież udzielać także wcześniej, jeżeli albo dziecku zagraża niebezpieczeństwo śmierci, albo udzielający Bierzmowania dla słusznych i ważnych powodów uzna to za wskazane.
8. Czy Bierzmowanie jest bezwzględnie potrzebne do zbawienia? 
   Bierzmowanie nie jest bezwzględnie potrzebne do zbawienia, nie wolno go jednak zaniedbywać, jest ono bowiem środkiem, żeby łatwiej i pełniej dostąpić zbawienia.

Art. 3

O Eucharystii

1. Co to jest Eucharystia? 
   Eucharystia, oznaczająca mniej więcej tyle co dobra łaska czy dziękczynienie, jest najbardziej Boskim darem Zbawiciela i tajemnicą wiary; pod postaciami chleba i wina w Eucharystii jest sam Jezus Chrystus, ofiaruje się i jest ofiarą, daje siebie na pożywienie. Jest to zarazem ofiara i Sakrament Nowego Zakonu.

– O rzeczywistej obecności Jezusa Chrystusa w Eucharystii –

1. Kiedy Jezus Chrystus ustanowił Najświętszą Eucharystię?

   Jezus Chrystus ustanowił Najśw.Eucharystię przy ostatniej wieczerzy przed swoją męką, gdy wziął chleb i błogosławił i dawał uczniom swoim, mówiąc: „Bierzcie i jedzcie; to jest ciało moje”. A wziąwszy kielich, dał im, rzekąc: „Pijcie, to jest bowiem krew moja” i dodał: „To czyńcie na moją pamiątkę”.

2. Co się stało, kiedy Jezus Chrystus wypowiedział słowa konsekracyjne nad chlebem i winem? 
   Kiedy Jezus Chrystus wypowiedział słowa konsekracyjne nad chlebem i winem, dokonała się cudowna i osobliwa przemiana całej substancji chleba w ciało i całej substancji wina w krew Jezusa Chrystusa, a pozostały tylko postacie chleba i wina.
3. Jak się nazywa ta przemiana? 
   Ta przemiana nazywa się transsubstancjacją czyli przeistoczeniem.
4. Co należy rozumieć przez postacie chleba i wina? 
   Przez postacie chleba i wina należy rozumieć wielkość, kształt, zapach, barwę, smak i to wszystko, co w chlebie i winie podpada pod zmysły.
5. Co postanowił Jezus Chrystus, gdy dodał słowa: „To czyńcie na moją pamiątkę”? 
   Jezus Chrystus przez dodanie słów: „To czyńcie na moją pamiątkę” ustanowił Apostołów kapłanami Nowego Przymierza i rozkazał im oraz ich następcom w kapłaństwie, żeby również konsekrowali, sprawowali ofiarę i rozdawali Jego Ciało i Krew pod postaciami chleba i wina.
6. Kiedy kapłani wykonują te władzę i spełniają to przykazania? 
   Kapłani wykonują tę władzę i spełniają to przykazanie wtedy, gdy biorąc na siebie osobę Jezusa Chrystusa, odprawiają ofiarę Mszy św.
7. Cóż się tedy dzieje, gdy kapłan we Mszy św. nad chlebem i winem wymawia słowa konsekracji? 
   Gdy kapłan we Mszy św. nad chlebem i winem wymawia słowa konsekracji, wówczas pod postaciami chleba i wina staje się obecne prawdziwie, rzeczywiście i istotnie Ciało i Krew Pana naszego Jezusa Chrystusa, razem z Jego duszą i Bóstwem.
8. Czy po konsekracji pod postacią chleba jest tylko Ciało Jezusa Chrystusa, a pod postacią wina tylko Krew Jego? 
   Po konsekracji pod postacią chleba jest nie tylko samo Ciało Jezusa Chrystusa, a pod postacią wina nie tylko sama Krew Jego, lecz pod każdą postacią i pod wszystkimi częściami każdej z nich jest utajony cały i nie podzielony Jezus Chrystus, Bóg i Człowiek.
9. Czy Jezus Chrystus, gdy jest utajony pod postaciami sakramentalnymi, przestaje być w niebie? 
   Jezus Chrystus, utajony pod postaciami sakramentalnymi, nie przestaje być w niebie, lecz jest obecny równocześnie w niebie i pod postaciami sakramentalnymi.
10. Jak długo trwa obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami sakramentalnymi? 
    Obecność Jezusa Chrystusa pod postaciami sakramentalnymi trwa nie tylko w chwili pożywania, lecz dopóty, aż postacie ulegną zepsuciu.
11. Co jest materią, zdatną do sporządzenia Najświętszej Eucharystii? 
    Materią, zdatną do sporządzenia Najświętszej Eucharystii, jest chleb pszenny i wino z winorośli.
12. Które są słowa, potrzebne do sporządzenia Eucharystii? 
    Słowami, potrzebnymi do sporządzenia Eucharystii, są te same, które wymówił Chrystus Pan przy ostatniej wieczerzy na d chlebem i winem, a które powtarza we Mszy św. kapłan w zastępstwie Chrystusa.

– O Ofierze Mszy świętej –

1. Co to jest ofiara?
   Ofiara jest to dar widzialny, który składamy ku czci Boga przez zniszczenie lub przemianę, żeby Go uznać najwyższym Panem, stworzycielem i ostatecznym celem naszym.
2. Czy Msza święta jest prawdziwą i właściwą ofiarą Nowego Zakonu? 
   Msza święta jest prawdziwą i właściwą ofiarą Nowego Zakonu, bo Jezus Chrystus, zastąpiony przez kapłana, ofiaruje w niej Bogu w sposób bezkrwawy i tajemniczy swoje Ciało i Krew pod postaciami chleba i wina.
3. Po co Jezus Chrystus ustanowił tę cudowną ofiarę? 
   Jezus Chrystus ustanowił tę cudowną ofiarę, żeby Kościołowi zostawić widzialną ofiarę, jak tego wymaga ludzka natura; Msza święta ma przedstawiać ową ofiarę krwawą, którą Jezus Chrystus miał złożyć raz na Krzyżu; przez Mszę świętą ma aż do końca świata trwać Jego pamiątka, zbawcza moc owej ofiary ma się nam poprzez Mszę świętą udzielać na odpuszczenie grzechów, które popełniamy codziennie.
4. Jakim sposobem Msza święta przedstawia ofiarę krzyżową? 
   Msza święta przedstawia ofiarę krzyżową przez to, że osobna konsekracja chleba i osobna konsekracja wina mocą słów przedstawia owo rzeczywiste rozdzielenie Ciała od Krwi, które Pan nasz Jezus Chrystus wycierpiał w chwili krwawej śmierci na Krzyżu.
5. Czy Msza święta jest tylko prostym przedstawieniem ofiary krzyżowej? 
   Msza święta nie jest tylko prostym przedstawieniem ofiary krzyżowej, lecz jest samą ofiarą krzyżową, która się podczs Mszy świętej ponawia, skoro tu i tam jest ten sam dar, składany Bogu Ojcu w ofierze, i ten sam ofiarujący się za pośrednictwem kapłanów, a tylko sposób ofiarowania jest inny.
6. W jaki sposób przez ofiarę Mszy świętej przydzielają nam się owoce ofiary krzyżowej? 
   Przez ofiarę Mszy św. przydzielają nam się owoce ofiary krzyżowej w ten sposób, że Bóg, przejednany tą ofiarą, użycza łask, które nam wysłużył Jezus Chrystus za cenę Krwi swojej.
7. W jakim celu odprawia się ofiara Mszy świętej? 
   Ofiara Mszy św. odprawia się w następujących celach:
   a. żeby Bogu oddać należną cześć i dlatego jest to ofiara latreutyczna, czyli pochwalna;
   b. żeby Bogu składać dzięki za Jego wielką chwałę i za wyświadczone nam dobrodziejstwa, i dlatego jest to ofiara eucharystyczna, czyli dziękczynna;
   c. żeby sobie uprosić łaski i dobrodziejstwa, a dlatego jest to ofiara błagalna;
   d. żeby od Boga uzyskać pojednanie, to jest przebłagać Go za grzechy, popełniane przez żyjących, i uprosić darowanie kar, na jakie oni zasłużyli, oraz wyprosić zmiłowanie duszom w czyśćcu cierpiącym, i dlatego jest ona ofiarą przebłagalną.
8. Komu składa się ofiara Mszy świętej? 
   Ofiara Mszy świętej składa się tylko Bogu, bo tylko Bóg jest naszym najwyższym Panem, co właśnie wyraża ofiara.
9. A dlaczego Kościół zwykł odprawiać Mszę świętą także ku czci Najśw.Maryi Panny i Świętych Pańskich? 
   Mimo, iż Kościół zwykł odprawiać Mszę świętą także ku czci Najśw.Maryi Panny i Świętych Pańskich, to jednak nie składa on ofiary ani Matce Bożej ani Świętym Pańskim, lecz tylko samemu Bogu, dziękując Mu za to, że łaską swoją pomógł im do takich zwycięstw i takiej im użyczył chwały w niebie, oraz prosząc ich o wstawiennictwo do Boga.
10. Za kogo odprawia się Msza święta? 
    Każda Msza święta, ponieważ jest ofiarą Kościoła powszechnego, składana przez publicznego tego Kościoła sługę, odprawia się nie tylko za samego odprawiającego ją, lecz za wspólny pożytek wiernych, bądź żywych, bądź też zmarłych, głównie zaś za tych, których kapłan we Mszy świętej wymienia.
11. Czy kapłan może ofiarować Mszę świętą za jakąś poszczególną osobę lub jakiś cel szczególny? 
    Kapłan może ofiarować Mszę świętą za poszczególne osoby, bądź żyjące, bądź zmarłe, lub na jakiś cel poszczególny; Msza św. w ten sposób ofiarowana, wychodzi na szczególny pożytek danej osobie, lub przyczynia się w szczególny sposób do osiągnięcia celu, na który była ofiarowana, o ile oczywiście spełnione zostaną warunki skądinąd wymagane, i przy zachowaniu wszystkiego, co należy zachować.
12. Jaki jest najlepszy sposób słuchania Mszy świętej? 
    Najlepszy sposób słuchania Mszy świętej jest ten, żeby wierni, obecni na Mszy świętej, łączyli się z kapłanem odprawiającym ją i razem z nim składali Bogu tę ofiarę; żeby rozpamiętywali w sercu ofiarę na krzyżu, i łączyli się z Panem Jezusem w sakramentalnej, albo przynajmniej w duchowej Komunii świętej.

– O Sakramencie Eucharystii –

1. Co to jest Sakrament Eucharystii?
   Sakrament Eucharystii jest to sakrament, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa; pod postaciami chleba i wina jest w nim prawdziwie, rzeczywiście i istotnie obecny sam Jezus Chrystus, dawca łaski, na pokarm duchowny duszom naszym.
2. Po co Jezus Chrystus ustanowił Sakrament Eucharystii? 
   Jezus Chrystus ustanowił Sakrament Eucharystii:
   a. żeby w nieskończonej miłości ku nam ustawicznie mieszkać między nami, i byśmy Go wzajemnie miłowali i oddawali Mu cześć;
   b. żeby się jednoczyć z nami przez Komunię świętą; być niebieskim pokarmem duszy naszej, żebyśmy tym pokarmem mogli pielęgnować życie duchowne i zachowywać je, a na końcu życia naszego żeby był nam posiłkiem na drogę wieczności.
3. Czym się różni Sakrament Eucharystii od ofiary? 
   Sakrament Eucharystii różni się tym, że:
   a. Sakrament dokonuje się przez konsekrację i trwa, ofiara zaś wyczerpuje się i kończy z chwilą dokonania aktu ofiarowania; i dlatego Przensjśw. Hostia, którą się
   przechowuje w puszce lub niesie do chorego, ma znaczenie Sakramentu, nie ofiary;
   b. Sakrament tym, którzy przyjmują Hostie Przenajświętszą, staje się źródłem zasług i pożytków duchowych; ofiara natomiast ma ten skutek, że nie tylko daje możność zbierania zasług, lecz także zadośćuczynienia.
4. Czego potrzeba, żeby godnie przyjąć Eucharystię? 
   Żeby godnie przyjąć Eucharystię, prócz Chrztu jak przy wszystkich Sakramentach, przyjętych po tymże Chrzcie, i prócz stanu łaski jak przy Sakramentach dla żywych, pod grozą grzechu ciężkiego potrzeba zachować post naturalny.
5. Co powinien czynić ten, kto ma przyjąć Komunię świętą, a ma na sumieniu grzech śmiertelny? 
   Kto ma przyjąć Komunię świętą, a ma na sumieniu grzech śmiertelny, zanim przystąpi do Komunii świętej, musi się wyspowiadać, choćby uważał, że ma żal doskonały; w nagłych wypadkach i przy braku spowiednika niech wprzód wzbudzi żal doskonały.
6. Co znaczy post naturalny? 
   Post naturalny znaczy, że od północy aż do chwili Komunii nie wolno spożywać niczego ani na sposób pokarmu, ani na sposób napoju, ani też nawet na sposób lekarstwa.
7. Jaki grzech popełnia ten, kto nie na czczo przyjmuje Komunię świętą? 
   Kto nie na czczo przyjmuje Komunię świętą, popełnia ciężki grzech świętokradztwa.
8. Kiedy wolno przyjąć Komunię świętą nie na czczo? 
   Nie na czczo wolno przyjąć Komunię świętą, gdy tuż zagraża śmierć, albo też gdy zachodzi potrzeba zapobieżenia zniewadze Najświętszego Sakramentu.
9. Kiedy choremu wolno przyjąć Komunię świętą nie na czczo? 
   Chorzy obłożnie od miesiąca bez uzasadnionej nadziei, by mogli rychło wyzdrowieć, za roztropną radą spowiednika mogą przyjąć Komunię świętą raz lub dwa razy na tydzień, choćby przedtem zażyli jakiegoś lekarstwa albo przyjęli coś na sposób napoju.
10. Czego potrzeba, żeby Komunię świętą przyjąć także pobożnie? 
    Żeby Komunię świętą przyjąć także pobożnie, trzeba się do niej pilnie przygotować, a po niej odprawić przystojne dziękczynienie, stosownie do zdolności, warunków i obowiązków każdego z osobna.
11. Na czym polega przygotowanie do Komunii świętej? 
    Przygotowanie do Komunii świętej polega na tym, żebyśmy przez jakiś czas uważnie i pobożnie rozmyślali nad tym, co mamy przyjąć i żebyśmy wzbudzali w sobie serdeczne akty wiary, nadziei, miłości i żalu za grzechy.
12. Na czym polega dziękczynienie po Komunii świętej? 
    Dziękczynienie po Komunii świętej polega na tym, żebyśmy przez jakiś czas uważnie i pobożnie rozmyślali nad tym, cośmy przyjęli, wzbudzali akty wiary, nadziei, miłości, czynili dobre postanowienia, dziękowali i zanosili prośby do Boga.
13. O co powinniśmy Pana Jezusa głównie prosić po Komunii świętej? 
    Po Komunii świętej powinniśmy Pana Jezusa prosić głównie o łaski potrzebne nam i bliźnim do zbawienia, zwłaszcza o łaskę wytrwania w dobrym aż do śmierci, o zwycięstwo Kościoła nad wrogami, i o wieczne odpoczywanie dla dusz zmarłych.
14. Jakie skutki wywiera Eucharystia u tych, którzy ją przyjmują godnie i pobożnie? 
    U tych, którzy Eucharystię przyjmują godnie i pobożnie, Eucharystia wywiera następujące skutki:
    a. pomnaża łaskę uświęcającą i gorącość miłości;
    b. odpuszcza grzechy powszednie;
    c. pomaga walnie do wytrwania w dobrym aż do śmierci, uśmierzając pożądliwość, chroniąc od grzechów śmiertelnych i dodając siły do dobrych uczynków.
15. Czy poza Komunią wielkanocną mamy jeszcze inny obowiązek przyjęcia Komunii świętej? 
    Poza przykazaniem Komunii wielkanocnej, jest jeszcze obowiązek przyjęcia Komunii w niebezpieczeństwie śmierci, bez względu na to, skąd ono pochodzi.
16. Czy ten, kto przyjął Eucharystię, może ją przyjąć na nowo tego samego dnia? 
    Kto przyjął Eucharystię, może ją tego samego dnia przyjąć na nowo w postaci wiatyku, jeżeli popadł w niebezpieczeństwo śmierci; a nawet powinien spożyć ją, jeżeli tego zachodzi potrzeba dla zapobieżenie zniewadze Sakramentu.
17. W jaki sposób winniśmy oddawać cześć Panu Jezusowi, obecnemu w Eucharystii? 
    Panu Jezusowi, obecnemu w Eucharystii, winniśmy oddawać cześć:
    a. przez adorowanie Go z najgłębszym uszanowaniem;
    b. przez wzajemną miłość;
    c. przez zanoszenie do Niego serdecznych próśb o łaski.

Art. 4

O Sakramencie Pokuty

1. Co to jest Sakrament Pokuty? 
   Sakrament Pokuty jest ustanowiony przez Jezusa Chrystusa dla pojednania wiernych z Bogiem, gdyby po Chrzcie popadli w grzechy.
2. Kiedy Jezus Chrystus ustanowił ten Sakrament? 
   Jezus Chrystus ustanowił ten Sakrament głównie wtedy, gdy na uczniów swoich, zebranych po Jego zmartwychwstaniu w jednym miejscu, tchnął i tak do nich przemówił: „Weźmijcie Ducha Świętego, którymkolwiek odpuścicie grzechu, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są zatrzymane”.
3. Na jaki sposób Jezus Chrystus ustanowił ten Sakrament? 
   Jezus Chrystus ustanowił ten Sakrament jako trybunał, w który sędzią jest spowiednik; oskarżycielem i świadkiem jest sam grzesznik pokutujący; przedmiotem, o który toczy się sąd, są grzechy, popełnione po Chrzcie, które człowiek pokutujący wyznaje.
4. Kto jest uprawnionym szafarzem Sakramentu Pokuty? 
   Uprawnionym szafarzem Sakramentu Pokuty jest kapłan, należycie zatwierdzony do słuchania spowiedzi; a wszyscy wierni mogą się ze swoich grzechów spowiadać przed każdym kapłanem należycie zatwierdzonym, bez względu na jego obrządek.
5. Z jakich części składa się ten Sakrament? 
   Sakrament ten składa się z dwóch części, czyli z aktów penitenta, tj, żalu za grzechy, ze spowiedzi i zadośćuczynienia, i z rozgrzeszenia udzielonego przez upoważnionego kapłana; tamte stanowią jakby materię Sakramentu, a rozgrzeszenie jest jego formą.
6. Jakim sposobem w trzech aktach penitenta mieści się zarówno rachunek sumienia jako też postanowienie poprawy? 
   W trzech aktach penitenta mieści się zarówno rachunek sumienia jako też postanowienie poprawy, ponieważ wszystkie akty musi poprzedzać rachunek sumienia, a żal za grzechy ani się pomyśleć nie da bez postanowienia poprawy.
7. Które grzechy stanowią konieczną materię tego Sakramentu? 
   Materią konieczną tego Sakramentu stanowią grzechy śmiertelne, popełnione po Chrzcie, które jeszcze nigdy nie były wprost odpuszczone na mocy władzy kluczów.
8. Dlaczego te grzechy nazywamy materią konieczną tego Sakramentu? 
   Te grzechy nazywamy materią konieczną tego Sakramentu, ponieważ istnieje ścisły obowiązek spowiadania się z nich.
9. Które grzechy są materią dowolną i dostateczną tego Sakramentu? 
   Materią dowolną i dostateczną tego Sakramentu są grzechy, popełnione po Chrzcie, bądź powszednie, bądź też śmiertelne, z których się penitent już spowiadał, bezpośrednio odpuszczone mocą sakramentalnego rozgrzeszenia.
10. Dlaczego te grzechy nazywamy materią dowolną i dostateczną tego Sakramentu? 
    Te grzechy dlatego nazywamy materią dowolną i dostateczną tego Sakramentu, ponieważ wprawdzie można się z nimi udawać do świętego trybunału, a nawet dobrze jest, żebyśmy tak czynili, ale nikt nie jest do tego obowiązany.

– O aktach penitenta –

– O rachunku sumienia –

1. Co powinien uczynić penitent, zanim przystąpi do trybunału pokuty sakramentalnej?
   Zanim penitent przystąpi do trybunału pokuty sakramentalnej, powinien odbyć rachunek sumienia.
2. Co to jest rachunek sumienia? 
   Rachunek sumienia jest to staranne zbadanie grzechów, które się popełniło od ostatniej dobrej spowiedzi.
3. Jak się robi rachunek sumienia? 
   Rachunek sumienia robi się tak: wezwawszy pomocy Bożej, należy sobie starannie przywołać na pamięć grzechy, popełnione myślą, mową , uczynkiem lub zaniedbaniem dobrego przeciwko przykazaniom Bożym i kościelnym oraz przeciwko obowiązkom swego stanu.
4. Nad czym należy się zastanowić w tym rachunku sumienia? 
   W tym rachunku sumienia należy się zastanowić nad liczbą i rodzajem grzechów oraz nad ich okolicznościami, zmieniającymi rodzaj grzechów.
5. Które okoliczności, zmieniające rodzaj grzechów, trzeba koniecznie wyznać? 
   Rodzaj grzechu zmieniają i muszą być wyznane takie okoliczności, przez które albo grzech powszedni staje się śmiertelnym, np. kłamstwo ze znaczna krzywdą bliźniego, albo też grzech śmiertelny powiela się (np. kradzież rzeczy świętej, albo popełniona w miejscu świętym).

– O żalu za grzechy i mocnym postanowieniu poprawy –

1. Co to jest żal za grzechy?
   Żal za grzechy jest to boleść duszy i znienawidzenie popełnionych grzechów z mocnym postanowieniem nie grzeszenie więcej.
2. Co to jest mocne postanowienie nie grzeszenie więcej? 
   Mocne postanowienie nie grzeszenia więcej jest to szczera wola nie popełniania grzechów i unikania według możności sposobności do nich.
3. Jaki powinien być żal za grzechy? 
   Żal za grzechy powinien być wewnętrzny, nadprzyrodzony, nade wszystko i powszechny.
4. Co to jest żal wewnętrzny? 
   Żal wewnętrzny jest to taki żal, który nie tylko objawia się w słowach, lecz rodzi z serca.
5. Co to jest żal nadprzyrodzony? 
   Żal nadprzyrodzony jest to taki żal, który człowiek wzbudza pod wpływem łaski z pobudek nie ludzkich, lecz nadprzyrodzonych, czyli takich, które człowiek pojmuje z wiary w sposób nadprzyrodzony.
6. Co to jest żal nade wszystko? 
   Żal nade wszystko jest to taki żal, którym nienawidzimy grzechu bardziej, niż wszystkiego innego.
7. Co to jest żal powszechny? 
   Żal powszechny jest to taki żal, który obejmuje wszystkie grzechy popełnione po Chrzcie, a jeszcze bezpośrednio nie odpuszczone przez władzę kluczów.
8. Co należy czynić, jeżeli penitent ma tylko grzechy powszednie, albo śmiertelne już bezpośrednio odpuszczone? 
   Jeżeli penitent ma tylko grzechy powszednie, albo śmiertelne już bezpośrednio odpuszczone, wystarczy i trzeba wzbudzić akt żalu za niektóre z nich albo przynajmniej za jeden.
9. Iloraki może być żal za grzechy? 
   Żal za grzechy może być albo doskonały i ten nazywamy skruchą, albo też mniej doskonały.
10. Co to jest żal doskonały? 
    Żal doskonały jest to boleść z powodu grzechów i znienawidzenie ich z pobudki miłości, czyli dlatego, że się obraziło Boga, który jest dobrem najwyższym i miłości najgodniejszym.
11. Jaki skutek wywiera żal doskonały? 
    Żal doskonały natychmiast gładzi grzechy i jedna człowieka z Bogiem nawet poza Sakramentem Pokuty, ale nie bez pragnienia Sakramentu, które mieści się w takim żalu.
12. Co to jest żal mniej doskonały? 
    Żal mniej doskonały jest to boleść z powodu grzechów popełnionych i nadprzyrodzone znienawidzenie ich, zazwyczaj płynące bądź z myśli o szkaradzie grzechu, bądź z bojaźni piekła i kar.
13. Jaki żal wystarczy do ważnego przyjęcia Sakramentu Pokuty? 
    Do ważnego przyjęcia Sakramentu Pokuty wystarczy żal mnie doskonały, choć pożądany jest żal doskonały.
14. Jaki grzech popełnia ten, kto świadomie przystępuje do Sakramentu Pokuty bez żadnego żalu za grzechy?
    Kto świadomie przystępuje do Sakramentu Pokuty bez żadnego żalu za grzechy, nie tylko nie otrzymuje odpuszczenia grzechów, z których się spowiadał, lecz popełnia ciężki grzech świętokradztwa.

– O spowiedzi –

1. Co to jest spowiedź?
   Spowiedź jest to wyznanie grzechów przed kapłanem, upoważnionym do spowiadania, w celu otrzymania od niego rozgrzeszenia.
2. Dlaczego Jezus Chrystus postanowił, byśmy się spowiadali i w ten sposób otrzymywali odpuszczenie grzechów? 
   Jezus Chrystus dlatego postanowił, byśmy się spowiadali i w ten sposób otrzymywali odpuszczenie grzechów, żeby się grzesznik upokorzył i przed kapłanem jako sędzią i lekarzem odsłonił swoje złe uczynki i potrzeby, celem otrzymania należnej pokuty i wysłuchania stosownych rad.
3. Jaka winna być spowiedź dla ważnego przyjęcia Sakramentu Pokuty? 
   Dla ważnego przyjęcia Sakramentu Pokuty spowiedź musi się odbyć słowami, albo przynajmniej w taki sposób, który by starczył za słowa, oraz być zupełna.
4. Kiedy spowiedź jest zupełna? 
   Spowiedź jest zupełna, gdy penitent na niej wyznaje wszystkie grzechy śmiertelne, jeszcze nie odpuszczone bezpośrednio, które sobie przypomina po starannym rachunku sumienia, oraz podaje ich liczbę, rodzaj i okoliczności, które zmieniają rodzaj grzechu.
5. Co powinien robić człowiek, który nie pamięta, ile razy popełnił grzech ciężki? 
   Kto nie pamięta liczby grzechów śmiertelnych, winien podać liczbę zbliżoną do prawdziwej, dodając słowo „mniej więcej” lub „około”.
6. Co należy czynić, jeżeli kto bez własnej winy opuścił na spowiedzi grzech śmiertelny? 
   Jeżeli kto opuścił na spowiedzi bez własnej winy grzech śmiertelny, wówczas Sakrament jest ważny i grzech odpuszcza się pośrednio, ale penitent winien grzech opuszczony, gdy go sobie przypomni, wyznać na najbliższej spowiedzi.
7. Jaki grzech popełnia ten, kto z własnej winy zamilcza grzech śmiertelny na spowiedzi? 
   Kto z własnej winy zamilcza grzech śmiertelny na spowiedzi, nie tylko nie odnosi żadnego pożytku ze spowiedzi, lecz nadto popełnia ciężki grzech świętokradztwa.
8. Co powinien uczynić ten, kto z własnej winy zamilczał grzech śmiertelny na spowiedzi, albo spowiadał się z grzechów śmiertelnych bez należytego żalu? 
   Kto z własnej winy zamilczał grzech śmiertelny na spowiedzi, albo spowiadał się z grzechów śmiertelnych bez należytego żalu, musi powiedzieć, na ilu spowiedziach to popełnił, ile przyjął świętokradzkich Komunii, musi powtórzyć wszystkie grzechy śmiertelne, zamilczane na owych spowiedziach, oraz wyznane, i wyspowiadać się zarazem ze wszystkich innych grzechów śmiertelnych, które może później popełnił.
9. Jaka nadto winna być spowiedź dla dozwolonego przyjęcia Sakramentu Pokuty? 
   Dla dozwolonego przyjęcia Sakramentu Pokuty spowiedź winna być nadto pobożna i pokorna, tak, żeby penitent krótko i jasno, a pokornie, prosto i szczerze, bez słów niepotrzebnych, wyznał swoje grzechy, nie usprawiedliwiał ich, nie umniejszał ich ani nie powiększał, i przyjął upomnienia od spowiednika.

– O zadośćuczynieniu –

1. Co to jest zadośćuczynienie?
   Zadośćuczynienie jest to pokuta za grzechy wyznane na spowiedzi, nałożona przez spowiednika, która przez zasługi Jezusa Chrystusa, przydzielone wyrokiem sakramentalnym, ma szczególną moc gładzenia kary doczesnej za grzechy.
2. W jakim celu spowiednik zadaje pokutę? 
   Spowiednik, ile mu podaje duch i roztropność, stosownie do jakości grzechów i do możności penitentów, zadaje zbawienną i odpowiednią pokutę, nie tylko dla straży nowego życia i na pomoc słabościom, lecz także jako karę za dawne grzechy i na poprawę.
3. Kiedy penitent powinien odprawić pokutę, zadaną przez spowiednika? 
   Jeżeli spowiednik nie wyznaczył czasu na odprawienie pokuty, penitent niech się stara odprawić zadaną pokutę jak najrychlej.
4. Co ma czynić penitent, jeżeli pokuty, zadanej przez spowiednika, albo zupełnie nie może odprawić albo tylko z wielką trudnością? 
   Jeżeli pokuty, zadanej przez spowiednika, albo zupełnie nie może odprawić albo tylko z wielką trudnością, winien to spowiednikowi powiedzieć pokornie i prosić go o zamianę na coś innego.

– O rozgrzeszeniu sakramentalnym –

1. Co to jest rozgrzeszenie sakramentalne?
   Rozgrzeszenie sakramentalne jest to ta czynność, mocą której spowiednik penitentowi, który się należycie wyspowiadał i za grzechy żałuje, odpuszcza grzechy w imię Jezusa Chrystusa, wymawiając przepisane słowa rozgrzeszenia.
2. Czy spowiednik może odmówić rozgrzeszenia sakramentalnego albo je odroczyć?
   Spowiednik rozgrzeszenia sakramentalnego może i musi odmówić tylko wtedy, jeżeli sobie wyrobił roztropny sąd, że penitent na pewno nie jest tak usposobiony, jak być powinien; czasem jednak spowiednik dla słusznej przyczyny może rozgrzeszenie sakramentalne odłożyć na później, zwłaszcza jeżeli się penitent na to godzi, żeby się mógł lepiej usposobić czyli przygotować.
3. Czy spowiednik jest obowiązany do zachowania sakramentalnej tajemnicy? 
   Spowiednik jest surowo obowiązany do najściślejszej tajemnicy. I nie tylko nie może wyjawić grzechów, które słyszał na spowiedzi, lecz musi się także jak najbardziej wystrzegać, żeby ani słowem, ani znakiem, ani żadnym innym sposobem i dla żadnej przyczyny nie zdradził grzesznika w czymkolwiek; co więcej, spowiednikowi zabronione jest ponadto robienie użytku z tego, czego się dowiedział na spowiedzi ze szkodą penitenta; musi też być wykluczone wszelkie niebezpieczeństwo wyjawienia; również przełożeni, którzy w danej chwili pełnią swój urząd, oraz spowiednicy, którzy później zostają przełożonymi, nie mogą w żaden sposób przy zewnętrznym kierownictwie posługiwać się znajomością grzechów, nabytą na spowiedzi.
4. Kto prócz spowiednika ma podobny obowiązek? 
   Prócz spowiednika podobny obowiązek mają wszyscy ci, którzy w jakikolwiek sposób dowiedzieli się czegoś ze spowiedzi sakramentalnej.

– O skutkach Sakramentu Pokuty i o odpustach –

1. Jakie są skutki Sakramentu Pokuty, gdy penitent po należytym przygotowaniu i z należytym usposobieniem w sercu wyspowiadał się z grzechów śmiertelnych jeszcze nie odpuszczonych? 
   Gdy penitent po należytym przygotowaniu i z należytym usposobieniem w sercu wyspowiadał się z grzechów śmiertelnych jeszcze nie odpuszczonych, wówczas przez ten Sakrament:
   a. odpuszcza mu się wina i kara wieczna, oraz, przynajmniej częściowo, kara doczesna za grzechy;
   b. zasługi penitenta, uśmiercone przez grzech, odżywają, to jest odzyskują na nowo tę skuteczność dla żywota wiecznego, którą miały przed popełnieniem grzechu;
   c. udziela mu się osobliwa łaska do unikania grzechów na przyszłość.
2. Jakie są skutki Sakramentu Pokuty, gdy penitent, należycie przygotowany i z należytym usposobieniem w sercu wyspowiadał się tylko z grzechów powszednich albo z takich grzechów śmiertelnych, które już mu były odpuszczone? 
   Gdy penitent po należytym przygotowaniu i z należytym usposobieniem w sercu wyspowiadał się tylko z grzechów powszednich albo z takich grzechów śmiertelnych, które już mu były odpuszczone, wówczas Sakrament Pokuty odpuszcza grzechy powszednie, pomnaża łaskę uświęcającą, pomaga do unikania grzechów na przyszłość i skuteczniej maże dług kary doczesnej za grzechy.
3. Czy przez rozgrzeszenie sakramentalne i odprawienie pokuty zadanej na spowiedzi odpuszcza się zawsze cała kara doczesna za grzechy?
   Przez rozgrzeszenie sakramentalne odprawienie pokuty, zadanej na spowiedzi, nie zawsze odpuszcza się cała kara doczesna za grzechy, ale można dostąpić jej odpuszczenie przez inne pokuty dobrowolne, głównie zaś przez Odpust.
4. Co to jest Odpust? 
   Odpust jest to darowanie wobec Boga kary doczesnej, należnej za grzechy, już odpuszczone co do winy; tego odpuszczenia kar doczesnych udziela Kościół poza Sakramentem Pokuty.
5. W jaki sposób Kościół przez Odpusty daruje karę doczesną za grzechy? 
   Kościół przez Odpusty daruje karę doczesną za grzechy w ten sposób, że żywym przez zwolnienie, a umarłym przez modlitwę przydziela nieskończone zadośćuczynienia Jezusa Chrystusa i nieprzebrane zadośćuczynienia Najśw.Maryi Panny, stanowiące skarb duchowny Kościoła.
6. Kto może nadawać Odpusty? 
   Odpusty może nadawać Ojciec Święty, któremu Chrystus Pan powierzył szafarstwo całym skarbem duchownym Kościoła; mogą to czynić także inni, którym tej władzy udzielił bądź sam Ojciec Święty, bądź prawo kościelne, np. Biskupi.
7. Ilorakie są Odpusty? 
   Odpusty są dwojakie: zupełne, czyli odpuszczenie całej kary doczesnej za grzechy, i cząstkowe, czyli odpuszczenie tylko części kary doczesnej za grzechy.
8. Co to znaczy, gdy się mówi, że został nadany Odpust zupełny? 
   Gdy się mówi, że został nadany Odpust zupełny, znaczy to, że jeśli go kto nie może zyskać w zupełności, to jednak może go dostąpić cząstkowo, zależnie od warunków, które posiada.
9. Czego potrzeba, żeby ktoś mógł zyskać dla siebie Odpusty? 
   Żeby ktoś mógł zyskać dla siebie Odpusty, potrzeba, żeby:
   a. był ochrzczony i nie ekskomunikowany;
   b. miał przynajmniej ogólną intencję ich dostąpienia;
   c. należycie wypełnił przepisane uczynki;
   d. był w stanie łaski, przynajmniej na końcu przepisanych uczynków, i nie był przywiązany do żadnego grzechu powszedniego, gdy idzie o uzyskanie Odpustu zupełnego.
10. Za kogo może ofiarować Odpusty ten, kto je zyskuje? 
    Kto zyskuje Odpusty, może – o ile inaczej nie jest postanowione – wszystkie Odpusty, nadane przez Ojca Świętego, ofiarować za dusze w czyśćcu; za inne zaś osoby żyjące nie może on ofiarować żadnych Odpustów. 64

Art. 5

O Sakramencie Ostatniego Namaszczenia

1. Co to jest Sakrament Ostatniego Namaszczenia? 
   Sakrament Ostatniego Namaszczenia jest to Sakrament, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa, dzięki któremu dorosły człowiek chory w niebezpieczeństwie życia otrzymuje pomoc duchowną, potrzebną zwłaszcza w chwili śmierci, a częstokroć także ulgę w chorobach ciała.
2. Jakie więc skutki wywiera Ostatnie Namaszczenie? 
   Ostatnie Namaszczenie:
   a. pomnaża łaskę uświęcającą;
   b. podnosi chorego na duszy i pomaga mu w walce z pokusami, zwłaszcza w chwili zgonu;
   c. gładzi pozostałości grzechów o odpuszcza grzechy powszednie, a nawet śmiertelne, gdy chory nie mający świadomości ich, ma przynajmniej niedoskonały żal za nie, a już się nie może spowiadać;
   d. czasem odwraca chorobę, jeżeli to jest z korzyścią dla duszy chorego.
3. Kto udziela Ostatniego Namaszczenia? 
   Ostatniego Namaszczenia zwyczajnie udziela proboszcz tej miejscowości, w której chory przebywa; w razie potrzeby jednak albo za zgodą tegoż proboszcza lub biskupa diecezjalnego Sakramentu tego może udzielić każdy kapłan; jeżeli za tym pozwoleniem przemawiają względy rozumne, to można przyjąć, że zostało ono udzielone.
4. Co stanowi materię Ostatniego Namaszczenia? 
   Materie dalszą Ostatniego Namaszczenia stanowi olej z drzewa oliwnego, poświęcony przez Biskupa lub przez kapłana, który od Stolicy Apostolskiej otrzymał taką władzę; namaszczenie tym olejem jest materią bliższą.
5. Co stanowi formę Ostatniego Namaszczenia? 
   Formę Ostatniego Namaszczenia stanowią słowa, który udzielający tego Sakramentu podczas namaszczanie wymawia według zatwierdzonych ksiąg swego obrządku.
6. Komu można udzielić tego Sakramentu? 
   Tego Sakramentu można udzielić każdemu chrześcijaninowi katolikowi, który przyszedł do używania rozumu, a z powodu choroby lub starości znajduje się w niebezpieczeństwie śmierci.
7. Ile razy można udzielić tego Sakramentu? 
   Tego Sakramentu w tym samym niebezpieczeństwie śmierci można udzielić raz tylko. Jeżeli jednak to niebezpieczeństwo zagraża – po minięciu – ponownie, wówczas Sakrament ten można powtórzyć.
8. Czy Sakramentu tego można udzielić choremu, gdy już nie jest przytomny? 
   Tego Sakramentu można udzielić także choremu, który, kiedy był przytomny, prosił o niego przynajmniej milcząco, albo byłby prawdopodobnie prosił, chociażby potem stracił przytomność lub używanie rozumu.
9. Co winien czynić chory przed przyjęciem Ostatniego Namaszczenia? 
   Przed przyjęciem Ostatniego Namaszczenia chory powinien:
   a. wyspowiadać się, jeżeli może, a w przeciwnym razie wzbudzić żal za grzechy;
   b. wzbudzać w sobie akty wiary, nadziei, miłości i zupełnego zdania na wolę Bożą.
10. Czy ten Sakrament jest koniecznie potrzebny do zbawienia? 
    Ten Sakrament nie jest koniecznie potrzebny do zbawienia, nie wolno go jednak zaniedbywać; przeciwnie, należy dołożyć wszelkich starań, żeby chory, gdy tylko znajdzie się w niebezpieczeństwie śmierci, przyjął go zawczasu, dopóki jeszcze jest przytomny.

Art. 6

O Sakramencie Kapłaństwa

1. Co to jest sakrament Kapłaństwa czyli święceń kapłańskich? 
   Sakrament Kapłaństwa, czyli święceń kapłańskich, jest to sakrament ustanowiony przez Jezusa Chrystusa na to, aby dać Kościołowi Biskupów, kapłanów i sługi, z odpowiadającymi każdemu z nich władzami i łaskami do należytego sprawowania świętych obowiązków według właściwego każdemu z nich stopnia.
2. Czy te stopnie są równe? 
   Te stopnie nie są równe, lecz jedne są wyższe, a drugie niższe, i stanowią świętą hierarchię kapłaństwa.
3. Kiedy głównie ustanowił Jezus Chrystus ten Sakrament? 
   Jezus Chrystus Sakrament ten ustanowił głównie wtedy, gdy Apostołom i ich następcom w kapłaństwie dał władzę sprawowania ofiary Mszy świętej oraz odpuszczania i zatrzymywania grzechów.
4. Jak jest godność kapłaństwa? 
   Godność kapłaństwa jest nader wielka, bo kapłan jest sługą Chrystusa i szafarzem tajemnic Bożych, pośrednikiem między Bogiem a ludźmi, mającym władzę nad ciałem Chrystusowym, zarówno realnym jako też mistycznym.
5. Co jest materią a co formą święceń kapłańskich?
   Materią święceń kapłańskich jest włożenie rąk lub podanie świętych przyborów, przepisane w zatwierdzonych księgach do użytku Biskupów; formą zaś są słowa, które wymawia udzielający święceń przy wkładaniu rąk lub podawaniu świętych przyborów.
6. Jak wierni powinni się zachowywać względem kapłanów? 
   Wierni winni kapłanom okazywać wszelką cześć i szacunek i prosić Boga, żeby Kościołowi użyczał sług godnych i świętych.
7. Czy grzeszą rodzice, którzy zmuszają synów do kapłaństwa, albo od niego odwodzą? 
   Grzeszą ci rodzice, którzy zmuszają synów do kapłaństwa, bo sobie przywłaszczają prawo, przysługujące Bogu, a Bóg sobie samemu zastrzega wybór sług za pośrednictwem Biskupa; grzeszą jednak również ci rodzice, którzy synów odmawiają od kapłaństwa, bo się przez to sprzeciwiają woli Bożej, niesprawiedliwie odmawiają synom prawa pójścia za Boskim powołaniem, a siebie i synów pozbawiają licznych i wielkich łask.
8. Kto może udzielić Sakramentu Kapłaństwa? 
   Sakramentu Kapłaństwa zasadniczo może udzielić tylko Biskup, do którego diecezji należy kandydat na kapłana, albo inny Biskup, przezeń do tego upoważniony; w wypadkach nadzwyczajnych może to czynić ten, kto mocą prawa lub osobnym przywilejem apostolskim otrzymał władzę udzielania niektórych święceń.

Art. 7

O Sakramencie Małżeństwa

1. Co to jest Sakrament Małżeństwa? 
   Sakramentem Małżeństwa jest sam związek małżeński, ważnie zawarty między osobami ochrzczonymi, do godności Sakramentu wyniesiony przez Jezusa Chrystusa dla udzielania małżonkom łaski, żeby obowiązki, które biorą na siebie względem siebie samych i względem potomstwa, mogli spełniać należycie.
2. Czy między osobami ochrzczonymi może przyjść do skutku małżeństwo, które by nie było Sakramentem? 
   Między osobami ochrzczonymi nie może przyjść do skutku ważne Małżeństwo, które by nie było przez to samo Sakramentem, bo Jezus Chrystus do godności Sakramentu raczył wynieść właśnie samo ich Małżeństwo.
3. Kto udziela tego Sakramentu? 
   Sakramentu tego udzielają sobie sami oblubieńcy, którzy zawierają Małżeństwo.
4. Co jest materią a co formą Sakramentu Małżeństwa? 
   Materią sakramentu Małżeństwa jest wzajemne oddanie sobie prawa do ciała dla osiągnięcia calu małżeństwa; formą jest wzajemne przyjęcie tego prawa.
5. Jakie są istotne właściwości Małżeństwa? 
   Istotnymi właściwościami Małżeństwa są: jedność i nierozerwalność, które w Małżeństwie chrześcijańskim zyskują osobliwą siłę ze względu na Sakrament.
6. Na czym polega jedność Małżeństwa? 
   Jedność Małżeństwa polega na tym, że ani mąż, dopóki żyje jego żona, nie może mieć innej żony, ani też żona nie może mieć innego męża, dopóki żyje jej mąż.
7. Na czym polega nierozerwalność Małżeństwa? 
   Nierozerwalność Małżeństwa polega na tym, że węzeł małżeński nigdy nie może być rozerwany jak tylko przez śmierć.
8. Jakiemu prawu podlega Małżeństwo ochrzczonych? 
   Małżeństwo ochrzczonych podlega nie tylko prawu Boskiemu, ale także kanonicznemu, co nie przesądza o kompetencji władzy świeckiej co do czysto cywilnych skutków tegoż Małżeństwa.
9. Co to są czysto cywilne skutki Małżeństwa? 
   Czysto cywilne skutki Małżeństwa są to te skutki, które można oddzielić od istoty Małżeństwa, jak np. wysokość posagu, prawa spadkowe rodziców i dzieci etc.
10. Co to jest przeszkoda małżeńska? 
    Przeszkodą małżeńską jest to wszystko, co sprawia, że zawarcie Małżeństwa jest albo tylko niedozwolone (przeszkoda wzbraniająca), albo także nieważne (przeszkoda unieważniająca).
11. Kto może orzekać o przeszkodach małżeńskich dla ochrzczonych albo je ustanawiać? 
    Tylko naczelna władza kościelna ma prawo zarówno orzekać, kiedy prawo Boże czyni Małżeństwo niedozwolonym lub nieważnym, jako też ustawami ogólnymi lub częściowymi ustanawiać inne przeszkody, które by Małżeństwa między ochrzczonymi albo wzbraniały, albo czyniły nieważnymi.
12. Jakie są przeszkody małżeńskie tylko wzbraniające? 
    Przeszkodami małżeńskimi tylko wzbraniającymi są:
    a. zwyczajny ślub albo dziewictwa, albo doskonałej czystości, albo bezżennego życia, albo przyjęcie wyższych święceń i ślub wstąpienia do zakonu;
    b. odmienne wyznanie;
    c. powinowactwo legalne z adopcji w tych krajach, w których ustawodawstwo cywilne powinowactwo prawne (adopcję) uważa za przeszkodę wzbraniającą;
13. Jakie przeszkody czynią Małżeństwo niemożliwym?
    Przeszkody, które czynią Małżeństwo niemożliwym, są następujące:
    a. wiek;
    b. niemoc płciowa, istniejąca przed zawarciem Małżeństwa i trwała;
    c. węzeł małżeński;
    d. różność religii;
    e. wyższe święcenia;
    f. uroczyste śluby zakonne;
    g. uprowadzenie;
    h. występek;
    i. pokrewieństwo;
    j. powinowactwo;
    k. przyzwoitość publiczna;
    l. powinowactwo duchowe powstałe ze Chrztu;
    m. powinowactwo legalne powstałe z adopcji, w tych krajach, w których ustawodawstwo cywilne uważa je za przeszkodę unieważniającą.
14. Czego potrzeba do ważnego zawarcia Małżeństwa? 
    Do ważnego zawarcia Małżeństwa trzeba, żeby narzeczeni:
    a. byli wolni od wszelkiej przeszkody unieważniającej;
    b. dali przyzwolenie na Małżeństwo z dobrą a nieprzymuszoną wolą;
    c. ochrzczeni w Kościele katolickim albo do niego nawróceni wzięli ślub wobec proboszcza lub Biskupa miejscowego, albo wobec kapłana upoważnionego przez jednego z nich i wobec przynajmniej dwóch świadków.
15. Czego potrzeba nadto, żeby Małżeństwo można zawrzeć w sposób dozwolony? 
    Żeby Małżeństwo można zawrzeć w sposób dozwolony, potrzeba nadto, żeby narzeczeni:
    a. byli w stanie łaski;
    b. byli dostatecznie pouczeni o wierze chrześcijańskiej;
    c. byli wolni od wszystkich przeszkód wzbraniających;
    d. zachowali przepisy, które Kościół wydał celem zawarcia Małżeństwa.
16. Czy Kościół kiedy udziela dyspensy od przeszkody różności religii albo różności wyznania? 
    Kościół tylko dla nader ważnych powodów udziela dyspensy od przeszkody różności religii albo różności wyznania, zezwalając na Małżeństwo między osoba katolicką a niekatolicką.
17. Jakie Kościół stawia warunki, zezwalając na to Małżeństwo za dyspensą? 
    Kościół, zezwalając na to Małżeństwo za dyspensą, żąda od strony niekatolickiej rękojmi, że od strony katolickiej będzie usuwać niebezpieczeństwo utraty wiary, a od jednej i drugiej strony żąda się gwarancji, że wszystkie dzieci będą ochrzczone po katolicku i po katolicku wychowane.
18. Do jakiego sędziego należą sprawy małżeńskie?
    Sprawy małżeńskie między ochrzczonymi, dotyczące związku małżeńskiego, na mocy prawa własnego i wyłącznego należą do sędziego kościelnego, bez naruszania kompetencji władzy świeckiej w tych rzeczach, które się odnoszą do skutków czysto cywilnych.
19. Czy wierni powinni władzy kościelnej wyjawiać przeszkody małżeńskie? 
    Wierni powinni władzy kościelnej wyjawiać przeszkody małżeńskie, zwłaszcza gdy są głoszone zapowiedzi, które Kościół zaprowadził w tym celu, by móc odkryć przeszkody.