Urząd nauczycielski w Kościele

Urząd nauczycielski w Kościele.

1. Źródła i reguła wiary. Chrystus Pan dał Swym Apostołom zlecenie: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody”. Nauczać mieli oczywiście prawd objawionych mieszczących się w Piśmie Świętym i Tradycji, które słusznie się nazywają źródłami Objawienia. Aby jednak ludzkość mogła przyjąć Pismo Św. i Tradycję i uznać je za źródła wiary, musiał Zbawiciel ustanowić w Kościele urząd nauczycielski, który by w Jego Imieniu podał je do wierzenia.
   Konieczność nauczycielskiego urzędu w Kościele wynika z założeń i celów, jakie mu wytknął Zbawiciel. Ogłosił bowiem Swą naukę dla wszystkich ludzi i na wszystkie czasy. Musiał tedy zatroszczyć się o to, żeby Jego naukę i należyte jej znaczenie posnąć mogli wszyscy ludzie zawsze i wszędzie, z zupełną pewnością i bez wszelkiej obawy pobłądzenia. Dla tej przyczyny ustanowił w Swym Kościele żywy i nieomylny urząd nauczycielski i zobowiązał ludzi, aby go słuchali. Chrystus sam nie pisał, ani nie polecił Swym Apostołom, żeby pisali, lecz żeby nauczali prawd wiary.
2. Dogmaty kościelne. Dogmatem jest nauka, którą Kościół określa i ogłasza jako prawdę objawioną. Każdy katolik ma obowiązek przyjąć dogmat jako prawdę i uzgodnić z nią swój umysł i wolę.
   Niejeden dogmat należy przyjąć jako tajemnicę, tj. prawdę, której nie potrafimy pojąć naszym rozumem. Ale to nie znaczy, żeby była przeciwna rozumowi. Nierozumnym byłby dogmat i tajemnica, gdyby zawierała w sobie wewnętrzną i logiczną sprzeczność. Np. dogmat Trójcy Św. nie głosi, że Bóg jest jedną naturą w trzech naturach, lub że Bóg jest jedną osobą w trzech osobach, gdyż to byłoby równoznaczne z twierdzeniem: jedno równa się trzem, a trzy równają się jednemu. Dogmat ten mówi: w Bogu jest jedna natura w trzech Osobach. Religia objawiona musi zawierać dogmaty – tajemnice, ponieważ Bóg nie byłby nieskończonością, gdyby ludzie mogli objąć i opanować pojęciowo Jego istotę.
   Wszystkie orzeczenia Kościoła nie są niczym innym, jak tylko logicznym rozwinięciem i określeniem tego, co jest podane w Piśmie Św. i Tradycji Apostolskiej.
3. Bezdogmatyczny chrystianizm jest to liberalny kierunek współczesnej protestanckiej teologii, który twierdzi, że istota chrystianizmu tkwi w nauce moralnej Jezusa, jaka była ogłoszona Przezeń, np. w Kazaniu na górze, a nie zawiera na ogól żadnych zasad wiary.
   Wystarczy przypomnieć sobie niektóre ustępy Ewangelii, aby przekonać się o bezpodstawności tych twierdzeń. Np. formuła chrztu jasno wyraża zasadę wiary o Trójcy Świętej, lub słowa Jezusa: ,,Ja i Ojciec jedno jesteśmy”. „Kto wierzy we mnie, tego Ja wskrzeszę w ostatni dzień”. „To jest Ciało moje, to jest Krew moja”. „Komu odpuścicie grzechy, są im odpuszczone” itd. W tych i innych miejscach Ewangelii zawarte są główne dogmaty chrystianizmu.
4. Religia a wychowanie. Kościół wychodzi z założenia, że człowiek ma podwójne przeznaczenie: doczesne i nadprzyrodzone. Nie tylko więc dla swych ziemskich zadań powinien był kształcony i wychowywany, ale również dla swego pozagrobowego celu. Jeśli państwo wymaga, aby każdy obywatel osiągnął pewną wyżynę kulturalną przez wykształcenie i wychowanie, to Kościół jako przedstawiciel autorytetu Boskiego pragnie, aby każdy chrześcijanin został wychowany i wykształcony w duchu religijno-moralnym, który go uzdalnia do osiągnięcia swego wiecznego przeznaczenia.
5. Nieomylność urzędu nauczycielskiego w Kościele. Chrystus ustanowił w Swym Kościele urząd nauczycielski, aby przezeń prawda Boża była wiernie przechowana i całemu, światu ogłoszona. Urząd nauczycielski w Kościele spełniają papież i biskupi z nim zjednoczeni, którzy posiadają dar nieomylności w rzeczach wiary i obyczajów.Chrystus Pan sam zapewnił Kościołowi nieomylność, kiedy przyrzekł:
   1. że będzie z nim po wszystkie dni aż do skończenia świata: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody… A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” (Mat. 28, 19, 20);
   2. że Duch prawdy pozostanie w Kościele na wieki: „Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby z wami był na zawsze – Ducha Prawdy” (Jan 14, 16, 17), tj. Duch Święty przez Swą szczególniejszą w was obecność sprawi, że w wykonaniu waszego urzędu nauczycielskiego nigdy od prawdy nie odstąpicie;
   3. że bramy piekielne nigdy go nie zwyciężą: „Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą” (Mat. 16, 18). Otóż, gdyby urząd nauczycielski zbłądził, Kościół popadłby w błąd, a wtedy byłby zwyciężony przez ducha nieprawdy, i tak obietnica Chrystusowa obróciłaby się wniwecz.
      Orzeczenie nieomylne w Kościele wydaje sam papież, lub zwołane przez papieża ogólne zebranie biskupów całego świata katolickiego, czyli sobór.
6. Papież jest nieomylny, gdy orzeka „ex cathedra”, to jest, gdy jako najwyższy pasterz i zwierzchnik całego Kościoła naucza w rzeczach wiary i moralności. Jest on w tych orzeczeniach nieomylny, ponieważ Chrystus:
   1. uczynił papieża, jako następcę św. Piotra „kamieniem węgielnym Swego Kościoła „Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą” (Mat. 16, 18);
   2. postanowił go pasterzem i nauczycielem Kościoła: „Paś baranki moje, paś owce moje” (Jan 21, 15-17). Papież zatem, jako następca św. Piotra, prowadząc owieczki, tj. wiernych, musi posiadać możność odróżnienia z całą pewnością nauki prawdziwej od fałszywej, ażeby mógł wiernych ustrzec przed pomyłką czy błędem;
   3. dał mu obietnicę nieomylnego wytrwania w wierze i nałożył nań obowiązek utwierdzania w niej swych braci: „Ale Ja prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja wiara. Ty ze swej strony utwierdzaj twoich braci” (Łuk. 22, 32).

Papież jest nieomylny tylko wtedy, kiedy przemawia „ex cathedra”, jako nauczyciel całego Kościoła; kiedy zaś występuje w charakterze prywatnym, jako człowiek, biskup, uczony, kaznodzieja, polityk i spowiednik, nie posiada daru nieomylności. Nieomylność papieża dotyczy jedynie nauki wiary i obyczajów, ale nie rozciąga się na dziedzinę wiedzy ludzkiej i polityki. 7. Przedmiotem nieomylności kościelnej jest całość Objawienia Boskiego, zawartego w Piśmie Św. i Tradycji, które są źródłami Objawienia. Pogłębienie, wytłumaczenie i obrona tych źródeł są przeto celem nauczania Kościoła, który czuwa i gwarantuje utrzymanie w czystości całego depozytu wiary.

Kościół jest zatem nieomylny: 1) w samej nauce wiary i obyczajów; 2) w rozstrzyganiu sporów o wierze; 3) w tłumaczeniu Pisma świętego; 4) w wyjaśnianiu Tradycji.